Didyma (/ˈdɪdᵻmə/; Grekçe: Δίδυμα), İyonya (Ege bölgesi) sahili üzerinde yer alan bir Antik Yunan kutsal alanıdır. Bu yer Apollon tapınağını içermektedir. Yunancada Didyma “ikiz” anlamına gelmektedir fakat Didyma’da ikiz arayan Yunanlar ismin Karya kökenini göz ardı ederler. “Didyma”, “Brankhidai” (Brankhidler ülkesi) olarak da adlandırılmaktadır. Delphi’nin yanında Didyma, Helen dünyasının en ünlü kehanet merkezidir. Kuruluşu okuma-yazma öncesi, hatta İonia’nın Helen kolonizasyonundan da öncedir.
Kurucu: Mitolojik kurucusu olan bilici (kahin) “Brankhos”
Kuruluş: M.Ö. 8. yüzyıl – M.Ö. 6. yüzyıl
Devirler: Helenistik Dönem, Arkaik Klasik, Roma Dönemi
Yunanlardan önce de bir bilicilik (kahinlik/kehanet) merkeziydi.
Apollon Tapınağı
Antik dünya içinde en büyük üçüncü kutsal alan olarak kabul gören Didyma Apollo tapınağı, arkeolojik araştırmalar ve bilimsel çalışmalar neticesinde tapınak inşasının M.Ö. 560 yılında başlandığı ve imarı sırasında kullanılan malzemenin Paros taşı olduğu, dört yanından basamaklarla çıkılan bir platform üzerinde iki sıra oturtulmuş, 124 adet sütundan oluştuğu belgesel yönetmeni G. Tekin Gün’ün belgesel çalışması yazısında adı geçmektedir. Akropolis’in geniş bir alanına sahip tapınak 110 metre uzunluğunda, 50 metre genişliğinde inşa edilmiştir. Kutsal alana girişi sağlayan tünellerin olduğu tapınak, uzun yıllar Brankhos’un soyundan geldiği bilinen Brankhidler tarafından yönetildiği sanılmaktadır.
Yenihisar ilçe merkezindedir. Didyma aslında bir antik kent değil, kutsal bir mahaldir. Miletos’tan gelen kutsal yol ile bağlantıya sahip Didyma bir kehanet merkezidir. Didyma ile ilgili ilk yazılı kaynak Herodot’tur. Herodot M.Ö. 600’lerde Mısır Kralı II. Nekho ve Lidya Kralı Kroisos’un Didyma’daki Apollon mabedine adaklar sunduklarını aktarır. Arkaik devirde çok ünlü olan Apollon’un kutsal yeri, Persler tarafından M.Ö. 494’de yakılmıştır.
M.Ö. 311’de tekrar canlanmaya ve mabet yeniden inşa edilmeye başlanır. Seleukoslar döneminde mabet planda değişiklikler yapılarak boyutları büyütülmüştür. Artemis, Zeus, Aphrodite mabetleriyle diğer bazı yapıların da bulunduğu inşaatın Roma döneminde de sürdüğü, mabet çevresinde ele geçen kitabelerden anlaşılmaktadır. M.S. 250’den önce mabet önemini yitirmeye başlamış ve M.S. 385’de Theodosios’un emriyle tamamen önemini yitirmiştir. Hıristiyanlığın yaygınlaşması ile zaten bitirilmemiş olan mabedin adytonuna bir kilise yapılmıştır.
METİN KAYNAK : Wikipedia
aydin.ktb.gov.tr
Apollo Tapınağı plan ve krokileri
Görseller : Volkan Özpolat
Yorum bırakın